Volkstuin Amstelglorie

Nou, ik zal maar beginnen met de opzet van dit topic, al doe ik deze tuin samen met Alex, die het komende jaar dit als project bij de jaaropleiding in Utrecht zal gebruiken. Waarschijnlijk zal zij deze draad dus actiever bij gaan houden komende tijd.

We huren deze tuin met huisje sinds een paar maanden en ik heb er een ontwerp en plan voor geschreven voor mijn laatste PDC in den Haag. Het volkstuincomplex, amstelglorie.nl is een eco-vriendelijk gemengd (sier- en moestuinen) complex.
Beschrijving van het complex
Het ligt in het puntje van de Amstelschegge, een strook van, beschermd, landelijk groengebied waar de stad amsterdam omheen is gegroeid. Op de kaart ziet het er uit alsof er een groene rivier de stad in stroomt. Als je de stad uitfiets langs de Amstel lijkt het alsof je na de Utrechtse brug de stad uit het platteland in rijdt. Dit is ook zo maar elke andere richting uit fiets je nog minimaal een half uur door stedelijk gebied. Fietsen we naar het noorden, dan fietsen we de pijp in, een stadswijk tegen het centrum aan. Fietsen we zuidwaarts dan fietsen we door het platteland naar Utrecht.

Het complex ligt, zoals veel volkstuinen, ingeklemd tussen de snelweg, een metrolijn en de Amstel. Van de 22 ha is 11 ha volkstuintjes en 11 ha gezamelijk gebied. In dit gezamelijk gebieg ligt natuurlijk een voetbalveld en speeltuin, het clubhuis en veel paden en grasstroken. Maar ook een groot gedeelte bos-, veld- en moeras-biotoop is aangelegd. Verder een medicinale kruidentuin, een grote gezamelijke moestuin, een kweektuin en natuurlijk beschoeiide en beplantte oevers. Elk voorjaar ligt er op de bodem van het stukje bos een tapijtje witte daslookbloemen, de geur komt je tegemoet als je het bos ergens inloopt.

De tuin
Onze tuin is 256 m2, ongeveer 10 bij 25, met achteraan een huisje van 26m2 waar ik het grootste gedeelte van het jaar ga wonen.

Op deze google-maps foto is het zuiden rechts.





We hebben bij het ontwerpen veel gebruik gemaakt van allerlei hulpmiddeltjes om onze idee-en en gedachten vorm te geven. Zeker omdat we de gedachtegangen en dromen van twee personen willen verwezelijken in een ontwerp vraagt dat voor bewuste brainstorm technieken zoals mind-mappen en mandala's* invullen. Ik zal hiervan later ook wat voorbeelden toevoegen.

Verder zijn we voor het ontwerpen beuwst de stappen van S.A.D.I.M. aan het doorlopen. (survey, assesment, design, implementation, maintenance). Hierover lees je meer in het onderwerp 'ontwerpprocessen' in de sectie 'basisprincipes en theorie' (link)

De tuin heeft een aantal belangrijke doelen. Ten eerste willen we een substantieel van onze groenten van de tuin halen. Ten tweede is het een aangename en goedkope plek om te wonen. Ten derde is het de bedoeling dat we op deze tuin ook kunnen leren. Dat wil zeggen bepaalde zaken onder de knie krijgen en vaardigheden verbeteren, maar ook proeven doen met nieuwe technieken en dergelijke.

Waar we al gauw uitkwamen was at we op dit kleine stukje tuin toch wel graag veel verschillende soorten omstandigheden willen creëren. Behalve wat meer traditionele moestuinbedden in mengcultuur, twee verhoogde langwerpige bedden in de vorm van het soort rug dat Emilia Hazelip en Sepp Holzer aanleggen, stukjes bosrandtuin, stukjes boskern, een oever met mispels, een zone vijf en twee keer een mini zone vier. (hakhoutbosjes met vacciniums, paddestoelen en daslook, en een vijver met perk eromheen met wilde medicinale en inheemse bloemen erin. Voor het huisje, boven het terrasje een pergola met hop en druiven om de zomerzon tegen te houden, en om aangenaam onder te zitten.

Dit resulteerde uiteindelijk in het volgende ontwerp, waar trouwens de achterkant van het huis, waar de mispels, een kwee, valeriaan, engelwortel en meer van dat soort spul komt, niet op staat.

[img][/img]

Goed, ik zal hier de vorderingen van ons volkstuinproject bij gaan houden. We zitten nu nog in de aanleg fase, dus voornamelijk de tuin leeg maken zodat we met de aanleg van het ontwerp kunnen beginnen. De vorige gebruikers hebben veel struiken en dergelijke in de tuin gezet, en de boel flink laten verwilderen. Er zijn dus veel struiken en wortelkluiten weg te halen, geen makkelijke klus in een stevige kleigrond.

Na een paar weken 'werkonderbreking' wegens sneeuw en vorst (probeer maar eens wortels uit de grond te halen als die stijf bevroren is en er een pak sneeuw overheen ligt...) zijn we nu weer aan de slag gegaan. We proberen in elk geval elke vrijdag aan de slag te gaan, dus stukje bij beetje komen we er wel.

Omdat we het hout willen gaan gebruiken voor de aanleg van twee houtbedden, of 'hugelcultuur' bedden, vormt zich langzaam een flinke stapel hout naast het huisje. Hopelijk krijgen we snel een vorstvrije periode. Zolang de grond bevroren is, kunnen we de bedden niet aanleggen. En inmiddels kan je via een kant het huisje al niet meer langs...

Gaaf!
Ik zal - na alles bekeken te hebben - met een wat diepgaandere post komen..

De tuin in de zon, je zou niet zeggen dat het zo koud is:



Maar dat is het wel, zie hier ons 'kabbelende beekje' achter ons huisje:



Naast het huisje stapelt het hout zich op, nu maar hopen dat het snel gaat dooien zodat we de houtbedden aan kunnen gaan leggen.

Nou inmiddels begint het er steeds meer als een maanlandschap uit te zien door alle uitgegraven boompjes en struiken. Langzaamaan komen we steeds dichter in de buurt van het planten en zaaien. En dat is maar goed ook want we willen liefst voor t seizoen begint nog fruitbomen planten, jammer als we zouden moeten wachten tot de herfst...







Aan de zijkant van het huisje, in de schaduw, is het waarschijnlijk niet zuur genoeg voor vacciniums. En om de grond nou te gaan verzuren... Nee om nou maatregelen ter verzuring te nemen omdat wij zo graag vacciniums willen; we willen in de permacultuur toch een plant de juiste plek geven, of de juiste plant kiezen voor een plaats. Jammer want we willen erg graag gemengd vacciniums met aardbeien, daslook én houtsnippers+stammetjes ge-ent met oesterzwam en shiiitake uitproberen. Dit als 'zone 4 bosjes' bij de hazelaar. die dus behalve noten ook hout geeft.

Maar goed, dat zal ook kunnen met iets anders dan bosbessen, het zal misschien een combinatie van meidoorn, vlier, hazelaar kornoelje en vooral in de beginjaren de eerder genoemde bodembedekkers worden.

Verder komen we steeds vaker verwijzingen naar de japanse kwee (dus niet van het geslacht sydonia maar van het geslacht chaenomeles) tegen, maar hebben hem nog nooit gezien of geproefd. Heeft iemand hier toevallig een japanse kwee, of weet hier meer van? (eetbaarheid, opbrengst, of toch vooral sierwaarde)

Edit:
Oja, we hadden ook nog twee filmpjes gemaakt. 1 in januari, en 1 in februari. We zijn van plan dit elke maand te blijven doen...

link

link

Zo, heb alles doorgelezen en gekeken. Veel vragen, weinig antwoorden, sorry =p.

Dit is wel een hele mooie plek om je pc-principes op te botvieren hè, vooral omdat je er gaat wonen. Dat huisje ziet er tof uit, heerlijk klein! Heb je er straks internet? In hoeverre hang je verder aan de grid? Hoe zijn de buren?

Ga je nog planten voortrekken? Voor het raam van het huisje? Of komt er nog een kasje (op dak?)

Die filmpjes zijn een onwijs leuk idee. Een keer per maand doen en wij hebben een prima idee van hoe en wat. Ga zo door!

Leuk om te zien en de vorderingen te kunnen zien!

Waarom hebben jullie gekozen voor de kweepeer ipv stoofpeer, handpeer of andere boom?
Ik heb wel eens zelfgemaakte kweepeerlikeur geproefd maar als niet alcoholdrinkende vond ik dat niet zo... Ik heb ook wel eens kweepeerbonbons gegeten, die was lekker, omdat er veel pectine in zit kan dat goed.

Hoi,

Ten eerste omat we erg van kwee houden.

Bovendien zullen we de twee fruithagen die op de grens naar beide buren komen samenstellen van appel en perenboompjes, omdat die zich het bet schijnen te lenen voor kolombomen (boompjes met een enkel, recht omhoog groeiend, snoer zeg maar zoals ballerina's en mini-tree's).

aan peren zullen we dus hopelijk geen gebrek hebben. De kwee kan evt. met allerlei wild spul tot jam en gelei gemaakt worden. Zoveel pectine, daarmee kun je heel lekkere lijsterbes, vlierbes, meidoorn, slee, rozebottel etc, gelei mee maken. En laat alex nou net een sap-pan hebben gekocht verleden jaar, en op en rondom amsteglorie staat het echt helemaal vol met die wilde dingen.

Wat voor ons een geweldige voorraad aan vitamines voor de winter gaat opleveren. Afgelopen winter hebben we met een aantal potjes ge-experimenteerd om te berekenen hoeveel potjes jam we in moeten maken om de hele winter jam te kunnen eten. Als we deze jam met nagenoeg geen suiker (amper nodig vanwege veel pectine) en wilde vruchten (veel vitamines) maken kunnen we, samen met eigen bewaarappels enzo, een groot deel van de (alle?) wintervitamines zelf voorzien.

We zijn er nog steeds niet helemaal uit wat de drie halfstam bomen worden, in ieder geval een kwee, waarschijnlijk een notarisappel, die derde dat wordt dan óf een pruim óf een peer (misschien op zaailing, achteraan bij het huisje).

we willen eigenlijk ook een paar japanse kweeën, cheanomeles japonica, maar hebben 'm nog nooit ergens zien staan en zijn bang dat ze te brede struiken worden.

Linder schreef:Zoveel pectine, daarmee kun je heel lekkere lijsterbes, vlierbes, meidoorn, slee, rozebottel etc, gelei mee maken.

Als we deze jam met nagenoeg geen suiker (amper nodig vanwege veel pectine) en wilde vruchten (veel vitamines) maken kunnen we, samen met eigen bewaarappels enzo, een groot deel van de (alle?) wintervitamines zelf voorzien.

Wat leuk! Zelf ben ik niet bekend met kweepeer dus ik was benieuwd naar je keuze. Ook van lijsterbes, meidoorn, slee heb ik nog nooit wat gemaakt dat lijkt mij wel leuk om komend seizoen te doen.

Ik ben ook heel benieuwd naar het jam-met-nagenoeg-geen-suiker recept. Ik maak wel jam maar eet ze zelf bijna niet omdat ik het veel te zoet vind, ik gebruik die half zoete kant en klare geleisuiker, waar ik minder van neem dan aangegeven. Ik weet dat je los pectine kan kopen, maar die suiker is ook voor de houdbaarheid dus ik durfde dat niet zo, ik doe n.l. best lang met een geopent jampotje. Hoe doen jullie dat? Eet je een potje snel leeg of blijft het lang houdbaar? En pasteuriseren jullie dan (door het lange koken gaan weer vitamines veloren wil ik eigenlijk ook niet) of hebben jullie nog een andere manier?

Ik ben zelf nog aan het uitproberen hoe ik producten het liefst en best kan bewaren.
Ik denk dat ik ook moet uitzoeken hoe ik aan minipotjes kan komen.

Inderdaad zou je de kweepeer alleen al voor de pectine kunnen houden. Wel jammer dat ze denk ik laat in het seizoen zijn, ik zou ze ook wel bij de aarbeien ofzo willen. Kan je ze evt heel lang bewaren in een kelder of zo? Of op een andere manier bewaren. In vriezen in ijsblokjes.

Kweepeerjam is lekker en makkelijk te maken. met 1 tip, kook de harde kweeperen eerst, en schil ze dan en kook ze daarna tot jam. Het schillen gaat dan aanzienlijk makkelijker!

ook aalbessen, rode bessen schijnen vol met pectine te zitten, maar ik heb op dat moment geen ander fruit om het mee te mengen. misschien invriezen en wachten tot its anders rijp is en dan samen tot jam maken.
want minder suiker vind ik wel belangrijk, dan lust ik namelijk wel jam.

saskia

We zijn lekker bezig op de tuin. Langzaamaan graven we ons een weg door het bos dat deze tuin was geworden. In het begin zag je nog heel veel resultaat na een dagje snoeien en hakken en graven. Maar inmiddels zijn het allemaal moeilijke struiken en stronken die er nog uit moeten. Zodat na een hele dag werk slechts vier stobben uitgegraven, je niet het gevoel hebt veel opgeschoten te zijn. Ondanks de voldoening nadat zon ding eindelijk omhoog komt. weinig zichtbaar en voelbaar resultaat. Afgelopen vrijdag hebben we ons dus geconcentreerd op het vrijmaken van een stuk aan de voorkant waar een cirkel rond een boom komt.

Dit zodat we de tweede helft van de dag paden en bedden konden graven: Bevredigend werk met veel resultaat. Voor de afwisselling. Met nog een dag werk was de cirkel zaai en plantklaar.

Ik kwam er trouwens achter dat ons volkstuincomplex elk jaar een hoop compost bestelt, schone compost, gratis mee te nemen vanaf de parkeerplaats (kost wel wat als je t voor je tuin afgeleverd wilt).

Ook niet schone compost (voor het ophogen van zone 5 en 4) is beschikbaar, en hopen met houtsnippers, zowat ongelimiteerde toevoer....!

Inmiddels zijn we alweer bijna twee maanden verder sinds onze laatste up-date van het volkstuinproject. Maar ja, er was dan ook zo veel te doen dat we er even niet aan toe gekomen zijn. We hebben in ons ontwerp veel bomen opgenomen, maar die kunnen maar tot april de grond in. Daarna lopen ze al te veel uit en kunnen ze niet meer voldoende wortel ontwikkelen om de bladeren en bloei te ondersteunen. Maar voor we die bomen konden planten moesten er nog struiken uit gegraven worden en bedden aan gelegd. Er moest een sier-prunus uit de tuin gehaald worden om plaats te maken voor een peer en een tegen van het pad moest gelicht worden om onze sterappel een plek te geven. Half april werden onze bomen dan eindelijk bezorgd, aan de late kant maar hopelijk nog op tijd. En toen zaten we dan met 3 halfstam bomen: een handpeer, een sterappel en een appel 'benoni' en voor onze fruithaag nog eens 20 kolombonen: redland, moonlight en sunlight. En ja, die moesten allemaal zo snel mogelijk de grond in...


Een paar weken daarvoor hadden we al een aantal bessen struiken besteld voor in de fruit cirkel vooraan de tuin die aan het begin van de maand de grond in zijn gegaan. In maart hebben we al de groente bedden ingezaaid: een bed met spinazie en tuinbonen en een bed met 'gekke knollen': mashua, oca en crosne. Als grondbedekker is er omheen raapsteel en rucola gezaaid (die al wel opkomen maar door een combinatie van droogte en slakken niet een groot succes lijken te worden).

En nog een paar filmpjes

Daar is een hoop gebeurd. Ziet er goed uit.

Als je houtsnippers op het pad gooit heb je dan geen last van verzuring in het bed ernaast? Dat is mij verteld.

Hebben jullie die knollen bij elkaar staan om vruchtbedwisseling te doen? En zo ja hoe doe je dat met crosneknolletjes? Die zijn bij mij lekker veel spontaan opgekomen maar dan dus wel op dezelfde plek.

Nee vruchtbedwisseling doen we niet echt aan, hoogsten een beetje opletten waar kolen hebben gestaan misschien. Maar ja, de eeuwige moes staat ook eeuwig op de zelfde plek...

Nee dat is vooral oogsttechnisch wel handig:
als er naast en tussen de knollen andere knollen, van totaal andere families, staan. Die ook in de herfst geoogst worden. dan beschadig je geen andere planten bij de oogst.

En crosne is een geweldige vrijwilliger inderdaad...

Houtsnippers op een bed is doorgaans geen probleem, houtsnippers in de paden heb ik eerder geen last van gehad. We hadden er worteldoek in kunnen graven... Maar dat hebben we niet gedaan.

We hebben al een tijdje geen fotos of filmpjes meer gepost hier, grotendeels omdat we de camera kwijt waren...

Die is weer gevonden, dus hierbij,


en hetzelfde bed een goeie maand later
[klik op afbeelding voor grote versie]









pfff dat uploaden duurt lang, dus nu nog een filmpje en dan morgen meer fotos

nog een filmpje, met iets meer uitleg over welke planten je nou ziet.



goed op verzoek een beetje toelichting wat je nou ziet:
Je ziet verder een aantal verschillende stukken met allemaal hun eigen beleid/ontwerp.

Het filmpje begint bij een stukje in de vorm van een kwart cirkel met een straal van 4 meter, in het midden staat een appelboom op m26 onderstam. Dit stuk is ontworpen om zo min mogelijk onderhoud te kosten, dus voor een zone wat verder van je huis. De focus is dus op meerjarige en zelfuitzaaiers. Er staat rondom de appelboom rode bes met als onderlaag aardbeien. Verder van de appelboom staan: spinaziezuring, splijtkool (eeuwige moes), loopuien, mashua, boomspinazie (magentamelde), artichokken, roomse kervel, oca, crosne, munt en brave hendrik.
Die crosne, en munt die hadden we eigenlijk een eigen bed moeten geven, zijn wel geschikt voor dit systeem, maar op een wat grotere schaal. hebben gewoon hun eigen bed van een paar vierkante meter nodig, als je er weinig onderhoud aan pleegt hebben ze de neiging om de boel over te nemen...

verder zie je een stuk met veel kolen, dit zijn onze hugelbedden, of houtbedden. Dit zijn redelijk hoge, langwerpige ruggen waar hout in is gegraven op behoorlijke diepte, het hoe en waarom van deze bedden is te vinden in sepp holzers boekjes, en elders op het net, dus daar ga ik even niet op in. Deze bedden zijn langs onze paden gelegd om er groenten te telen die veel aandacht nodig hebben zoals kolen, waar de slakken dol op zijn. Omdat we meerdere keren per dag hier langs kunnen lopen hebben we het gauw door als er slakken, of rupsen van koolwitje in zitten, en kunnen we ook het onkruid er een beetje onder houden.

De twee langwerpige houten bakken zijn ook intensieve moestuin stukjes, we experimenteren daar met het systeem van gertrud franck, de mengcultuur op rij, waarbij ze a, b en c rijen gebruikt. voor meer info hierover kun je het boekje lezen of mij uitnodigen voor een workshop :p

langs de twee randen van de tuin staan twee appelhaagjes van boompjes ge-ent op zeer zwak groeiende onderstammen. verschillende appelrassen.

Er is een bed met mais en pompoen te zien, een goed voorbeeld van hoe je een combinatieteelt opzet mijns inziens, door vooral te kijken naar de vorm van planten boven en ondergronds. Hoge planten met lage planten combineren, in dit geval de kruipende pompoenen met de lange slanke mais. Ander voorbeel dat je voorbij ziet komen is de kolen met sla, al is de meeste sla al geoogst. je kunt ze tegelijk planten, maar de kolen hebben een behoorlijke ruimte nodig en groeien langzaam, terwijl de kolen klein zijn kun je rustig nog een tijd sla oogsten tussen die kolen, als de kolen de ruimte nodig gaan hebben gaat de sla in de bloei schieten en haal je die weg. voorbeeld van stapelen in tijd en ruimte...

Verder is er een bloemenbed te zien waar we wegens ruimtegebrek twee overgebleven pompoenplantjes neer hebben gezet die het best wel goed doen eigenlijk. we hadden er een laag bloemenmengsel ingezaaid, waar niet op stond wat er in zat. nu blijkt er boekweit, gelemosterd, lupine, phaeselia, en goudsbloem in te zitten. (bijna) allemaal groenbemesters. dus nu gaan we ze gewoon als groenbemesters gebruiken aangezien we er inmiddels ook gewoon groente tussen hebben gezet.

Deze tuin is dus vooral een experimenteer tuin, we willen er verschillende systemen in uitproberen die in verschillende zones zouden horen, ook al is onze volkstuin gewoon zone 1 in zn geheel...

oefenen voor onze toekomstige tuinderij.

dit is dus dat laag onderhouds-stukje:


hierboven zie je dus de befaamde eeuwige moes, met daar links en rechts voor een artichok, tussen de artichokken in de roomse kervel, rechtsvooraan, met dat paars een boomspinazie, achter de eeuwige moes wat crosne, en onder de artichokken hire en daar wat oca.


in het midden vooraan, met donkere ronde blaadjes de mashua, daar rechts naast meer eeuwige moes, links ervan wat munt, en erachter datzelfde bed met artichokken weer.


dit is onze tuin gezien vanaf het pad, het ziet er inderdaad uit als een grote chaos, toch is alles nauwkeurig gepland en geplaatst, met afstanden, groeigrootte, timing, (onderhouds)eisen en functionaliteit meegerekend.


Dit is het bloemenmengsel waar we pompoen tussen hebben gezet:



En dit de mais met pompoen:

de wormencompost:



als je even wacht met het uitdunnen van de worteltjes kun je de uitgedunde worteltjes gebruiken in de salade, superlekker die jonge peentjes:


het al vroeg blijven plukken van de peultjes van erwten zorgt er voor dat ze veel meer peulen produceren. de dikkere laat je hangen om erwten te worden de dunste haal je eruit en eet ja als 'sugar snaps'


de mispel:




wat we momenteel oogsten?
bietjes, rapen, bladgroen zoals boomspinaze, rucola, sla, spinaziezuring, peultjes, koolrabi, afgebroken koolbladeren, eeuwige moes, mashuablad, (stengel)ui, knoflook, prei, tuinboon...
vrij binnenkort ook courgette,
bessen, aardbeien en taybes zijn net afgelopen.

Leuk om te zien.
Die eeuwige moes ziet er ook nog leuk uit, wil ik ook nog hebben.
Die stengel ui staat stevig op zijn lange steel, ziet er ook mooi uit.

Het hele terrein (buren, overkant) ziet er lekker ruimtelijk en vrij uit. Alleen jammer van die vliegtuigen.

Ontzettend leuk om de ontwikkeling te zien!

Ik vind het er overigens helemaal niet uitzien als chaos; het is prachtig kleurrijk met mooi gezond groen.
Bij ons op de volkstuin waar veel aan monocultuur rechtstreeks op de omgeploegde grond wordt gedaan, lijkt het nu wel de Sahel met her en der wat groente die er doodongelukkig bijhangt. Doe mij dan maar dit