Afdekmateriaal

marc
Ontvangen via mail: "Ik had ook graag geweten wat jij als
afdekmateriaal gebruikt voor het
toilet. Ik dacht in eerste instantie een zak turf te kopen, maar het
schijnt dat dat alles behalve milieuvriendelijk is ... ze vernietigen
natuurgebieden in onder andere Polen voor onze potgrond en turf, zo is
me gezegd.
Benieuwd dus of jij een betere oplossing hebt !

Groetjes
Luc"

Turf werkt goed maar is inderdaad erg milieu-belastend om te oogsten,
en het is een in de praktijk eindig product. Ik gebruik voornamelijk
houtzaagsel van de houtzagerij in de buurt. Maar je kan gelijk wat
gebruiken als 't maar van planten komt en fijn genoeg is. Gedroogd en
kortgeknipt hooi, papier- of kartonsnippers, houtkrullen, kortgeknipt
stro, fijn houthaksel. Het materiaal werkt het best als je het vochtig
maakt. Ik stockeer m'n zaagsel bijvoorbeeld gewoon buiten in open
lucht en in de regen. Wat je ook kan doen is je afdekmateriaal zelf
kweken. Olifantsgras groeit heel snel en maakt veel biomassa aan. Als
de plant bovengronds afsterft in de winter, kan je het droge blad
oogsten en verhakselen. Zo zijn er vele eenvoudige en 'dichtbij'-
oplossingen.
Groeten,
Marc

douwe
Bij het Nonolet van de 12 ambachten wordt standaard een mega-doos
afdekpapiertjes meegeleverd. Dit zijn de bekende NS-handdoekjes die in
de WC's liggen. Gerecycled papier, dus dat composteert gewoon mee. Je
bedekt de inhoud vh nonolet er eenvoudig mee af, het ziet er dan
gelijk ook wat netter uit. Bij het in gebruik nemen heb ik onderin
eerst een handvol stro gedaan, dat voorkomt ook dat de inhoud al te
makkelijk weglekt via de bodem.

Douwe

max
Marc,

Heb je dan niet het probleem dat veel van het zaagsel verwaaid en/of
wegspoelt?

Ik heb nu een aangebroken zak zaagsel in de schuur staan, vreet ruimte
en is maar een stoffige toestand, dus ik voel er best voor om het
buiten op te slaan. Mijn idee was de open zak ergens buiten onder een
dakje te plaatsen zodat het vocht opneemt maar niet verwaaid, anders
wordt het v/d winter misschien ook wel erg lastig..

Max

marc
Hallo Max, welkom op dit forum. Als je spreekt van een stoffige
toestand, dan geeft me dat de indruk dat je zaagsel wel erg fijn is.
Maar dan nog zal je minder problemen hebben wanneer je materiaal nat
is, dan klit het namelijk erg samen. Ik heb 2 compostbakken in m'n
tuin, gemaakt van oude palletten, en een derde bak waar ik m'n zaagsel
in bewaar. Dat ligt op die manier uit de wind en in de regen. bovenop
die hoop leg ik een stuk kippengaas om katten en vossen te weren, want
die vinden dat natuurlijk een ideale kattenbak. Het is geen slecht
idee om de zak buiten te zetten, maar voorzie dan wel evacuatiegaten
voor overtollig regenwater, anders verzuipt je zaagsel. En als het dan
vriest zit je idd in de problemen.
Marc

max
Hoi Marc,

Mijn zaagsel komt van de afzuiging van een houtwerkplaats en in de zak zie
je een soort lasagne van verschillende laagjes. De ene machine produceert
schilfertjes hout, de andere kruimels en schuurmachines natuurlijk stof.

Ik heb nu zaagsel buiten staan, in een met lapje stof gevoerde grote krat.
Dat lijkt een vooruitgang. Geen stuifzooi meer, ook niet op de wc. En het
vochtige zaagsel werkt inderdaad ook beter m.b.t. geurtjes.
Ik ben benieuwd of het vochtige zaagsel de urine voldoende absorbeert, dat
zie ik over enkele dagen als ik de emmer weer leeg...

Al met al gaat het projectje de goede kant op!

Max

max
Hmmm, tijd voor plan B,

Het zaagsel wat hier nat kan regenen is nu al bevroren tot een harde massa.
Waarschijnlijk omdat het zo fijn is. Losser spul was misschien wel weer los
te woelen geweest.

Plan B dus, een dichtgevouwen zak opengemaakt, maar ook dat zaagsel begon al
aardig bevroren te raken. Blijkbaar neemt het ook zonder directe regen veel
vocht op uit de lucht.
Die zak heb ik dan maar weer naar de schuur gesleept zodat het kan
ontdooien.

Al doende leert men :-)

Max
douwe
Hallo allen,

Mijn nonolet wordt standaard geleverd met een grote doos afdekpapier.
Hetzelfde type dat in de trein wordt gebruikt. Ook gebruik ik zaagsel
afkomstig van eigen kluswerk. Ik heb vraagtekens bij het reukvrij zijn
van emmers waar droog&nat in blijft liggen, zonder afzuiging. Het is
deze afzuiging die bij ons de stank afvoert, ik ben benieuwd hoe dit
gaat bij een "eenvoudige" emmer.

Mijn vrouw en ik zijn verder prima gewend aan het nonolet; hij raakt
alleen vrij snel vol; dat brengt mij op het volgende "probleem": waar
laat je al die compost? Ons tuintje is vrij klein (5x5 m) en op enkele
plekken is al een flink gat gegraven omdat er zo'n grote klont compost
in moest. Op een gegeven moment is de tuin wel vol...! We hebben geen
ruimte voor een composthoop; dit zal naar verwachting ook geuroverlast
geven. Hoe pakken jullie dat aan? In het bos achterlaten?

Het legen van het composttoilet is nog steeds een vies karwijtje. Het
nonolet werkt met een composteerbare zak die je uit het toilet tilt.
Het nonelet heeft een rioolaansluiting voor afvoer van urine. De zak
heeft gaten onderin ivm afvoer van deze urine. Het maakt hem wel
lastig hanteerbaar want hij lekt bij het legen vh toilet. Ik houd me
aanbevolen voor ervaringen of tips!

Vriendelijke groet, Douwe

kees
Op 17 dec 2009, om 14:25 heeft Douwe het volgende geschreven:
>Hoe pakken jullie dat aan? In het bos achterlaten?<

volgens DTA (red. de twaalf ambachten) kun je het in de groene afvalemmer deponeren.

Luc
Dag Max,

Bij een 'eenvoudige' emmer is er geen stank als je voldoende afdekt
met een goed absorberend materiaal.
Wij gebruiken vlasstro en klein houtafval (mengsel van krullen en
zagemeel en een paar splinters en stokjes).

We hebben dezelfde vaststelling als jij: de emmer raakt vrij snel vol.
Ik ledig nu om de vier dagen en het lijkt me vooral omwille van de
urine.
Het legen is niet echt vies. Ik graag een kuiltje in de composthoop,
kieper de emmer daarin leeg en reinig hem dan met regenwater.
Het is enkel bij het ledigen dat je de urine ruikt en ook bij de
eerste reiniging.
De composthoop dek ik dan goed terug af met houtkrullen en bladeren.
Soms blijft de urinegeur wat hangen, maar tot hiertoe zonder blijvende
hinder.

Groetjes
Luc

max
Hoi Douwe,

Je zou inderdaad eens kunnen nakijken of het bij jou in de gemeente in de
groene otto mag. Nadeel van dit soort systemen is natuurlijk dat je wel de
ruimte moet hebben voor liefst twee compostvaten/hopen en voldoende tuin om
de compost te kunnen gebruiken. Anders blijft het als het ware afval waar je
vanaf moet zien te komen.

Hoe moeilijk ook voor te stellen, maar zelfs een drassige emmer met teveel
urine ten opzichte van zaagsel stinkt niet. Bij het leeggooien is er soms
wel een wat weeë geur, maar niet zodanig dat die lucht je in de buurt van de
composthoop al tegemoet komt. Ik ken het nonolet niet uit de praktijk, maar
misschien is de eenvoudige methode wel reuklozer.

Voor Luc: ik vermoed dat jouw reactie ook voor Douwe was? Ik deed verslag
van bevroren zaagsel :-)

Groetjes Max

marc
Hallo Max, als je voldoende volume hebt van dat zaagsel, dan werkt dat
zelfisolerend. Water dringt door in de bovenste laag, maar vloeit dan
zijwaarts af, waardoor niet de hele massa zaagsel doorweekt raakt. Als
het vriest, krijg je enkel ijs in diezelfde bovenste laag van pakweg 5
à 6 cm. Daaronder is je zaagsel ijsvrij. Al wat je dan moet doen is
een 'deksel' uithakken en eronder je spul uitscheppen. Ik heb een
extra bak gemaakt bij de compostbakken en stockeer daar alles in. Ik
neem ineens 2 of 3 grote zakken mee van de houtzagerij en daarmee is
de bak vol. Ik doe nog steeds met de stock van april vorig jaar.

Hey Douwe, het is inderdaad niet evident als je een kleine of helemaal
geen tuin hebt. Dan moet je naar community-oplossingen grijpen:
gemeenschappelijke composteersite, gemeenschappelijke moestuin waar de
rijpe compost op kan. Dat is moeilijk te organiseren. In Brussel liep
(ik weet niet of 't nog bestaat) een project van gemeenschappelijke
composteerplaatsen nabij flatgebouwen, maar dan enkel voor
keukenafval. Daar is jaren ingekropen van info geven, mensen opleiden,
en mensen heropvoeden vooral. Misschien dat zoiets in eerder
voorstedelijke of rurale omgeving beter kan werken. Misschien dat jij
met je permacultuurproject al wat meer mensen hebt leren kennen in je
buurt die in zulk project willen meestappen.
Wat geur in toilet en compostbak betreft: de emmer wordt altijd
afgedekt met een laag zaagsel of ander koolstofrijk materiaal van een
2tal cm boven het vochtniveau. Dat laagje fungeert als biofilter: het
koolstof filtert de ammoniak uit de opstijgende damp en maakt het
toilet reukloos. Of toch niet, je ruikt altijd wel het zaagsel zelf.
Met de compostbak in de tuin doen we net hetzelfde maar dan met grover
materiaal: stro, heggenscheersel, onkruid enz. Dat biofiltersysteem
wordt ook gebruikt in professionele composteerinstallaties en
waterzuiveringsstations. Ventilatortje niet nodig, maar plaats in de
tuin voor 2 compostbakken van 1m3 wel nodig.
Het legen van de emmers in de bak is inderdaad geen prettig karwei,
maar ook weer niet zo vreselijk, en het went. Voor mezelf is het
nauwelijks extra werk, want ik leeg de emmers tesamen met het
keukenafval. Ik gooi er tegenwoordig ook alle etensresten in, en
composteerbare plastics, en vleesresten. Sindsien laten de katten onze
vuilniszakken met restafval met rust :-)
Marc

max
Hoi Marc,

Het zal dan inderdaad een volume kwestie zijn. Mijn kratje is ongeveer
50x80x50 cm en was ongeveer half leeg ten tijde van de vorst. Dus aan
onbevroren kern is er dan niet veel over. Ik heb nog wel een grotere krat
van ongeveer een kuub, maar die staat achter in de tuin met zooi erin.
Dan doe je wel erg lang met je zaagsel trouwens, ik heb in 2 maanden tijd
zo'n 200 liter gebruikt. Ik neem aan dat je die zakken bedoeld die onder de
afzuigmachines hangen van zo'n 250 liter?

groetjes Max

marc
Ik heb me vergist Max. Ik was vergeten dat ik halverwege vorig jaar
nog 2 zakken 'bijgetankt' heb. Ik bedoel inderdaad die grote plastic
zakken onder de afzuigmachine. Ik heb daar trouwens ook al andere
houtsoorten in gehad, vooral dan meranti of merbau, daar merk ik niks
van in het toilet noch in de rijpe compost. Ik kan me wel voorstellen
dat lijmresten van multiplex, hardboard of osb-plaat wel overblijven
in de compost, dus toch maar informeren bij de houthandel wat ze
precies hebben verzaagd de laatste tijd...
Marc

max
Mja, in mijn zaagsel zit ook het nodige multiplex. En de lijm daarvan bevat
formaldehyde, wat het composteerproces natuurlijk remt. Uiteindelijk breekt
het wel af, de halveringstijd van formaldehyde in een composthoop is 15
dagen. Gevolg is wel dat de composthoop niet echt opwarmt. Ik ben wel
benieuwd of dit in een later stadium dan alsnog gebeurt.
Met meer natuurlijke materialen heb je dat probleem niet, maarja dit spul is
gratis en het zou mooi zijn als ik het weet te recycelen ipv dat het wordt
weggegooid.
Feit is wel dat riant nitraat een gunstig effect heeft op de afbreekbaarheid
van dit soort hout, dat was voor mij de reden om het toch te proberen, aan
nitraat geen gebrek immers.
Ik zal het in 't voorjaar wel merken en rapporteren.

groetjes Max

max
Hoi,

Vandaag zag ik, toen ik een kuiltje in de composthoop maakte om de emmer
leeg te gooien, damp opstijgen. Dit is de eerste keer dat me dat opviel.
Het vermelden waard omdat ik zaagsel gebruik uit een houtwerkplaats waar ook
aardig wat multiplex wordt bewerkt.
Mijn zaagsel bevat dus formaldehyde (zit in de lijm) wat de activiteit van
bacteriën remt. Ik had van te voren al uitgezocht of formaldehyde
composteerbaar / afbreekbaar
is maar de vraag was of het proces wel goed op gang zou komen. En dat lijkt
dus het geval te zijn, ondanks de aanhoudende vorst notabene.
De composthoop bevat ongeveer 3/4 toilet- en 1/4 keukenafval en is afgedekt
met een dun laagje stro.

Max